Freud verklaarde dat de geest drie delen heeft: het bewustzijn (boven water), het onderbewustzijn (net onder de waterlijn) en het onbewustzijn (ver onder water).

• De bewuste geest bevat alle gedachten, herinneringen, gevoelens en wensen waarvan we ons op elk moment bewust zijn. Het behandelt alle mentale, rationele processen waarvan we ons bewust zijn. Dit wordt gezien als het topje van de ijsberg. Je kunt je bijvoorbeeld bewust worden van dorst, dus je besluit iets te drinken.
• Het onderbewuste brein bevat gedachten, gevoelens en herinneringen waar we ons niet van bewust zijn, maar die gemakkelijk kunnen worden teruggehaald en in het bewustzijn kan worden gebracht. Het bestaat net onder het niveau van bewustzijn, vóór het onbewustzijn. Het is als een mentale wachtkamer, waarin gedachten blijven totdat ze erin slagen de aandacht van het bewustzijn te trekken. Je denkt bijvoorbeeld niet aan je mobiele telefoonnummer, maar nu het wordt genoemd, kun je het gemakkelijk herinneren.
• Het onbewuste is de primaire bron van menselijk gedrag. Net als een ijsberg is het belangrijkste deel het deel dat je niet kunt zien. Het is een reservoir van gevoelens, gedachten, overtuigingen, patronen, gedragingen en herinneringen die buiten ons bewustzijn ligt. Traumatische en krachtige negatieve emoties zijn vaak onderdrukt en niet beschikbaar in het onderbewustzijn. Daarom is veel van de inhoud van het onbewuste onaangenaam, zoals gevoelens van pijn, angst of conflict. Onze gevoelens, motieven en beslissingen worden sterk beïnvloed door onze ervaringen uit het verleden die zijn opgeslagen in het onbewuste. Daarnaast zijn onze diepste verlangens ook opgeslagen in onze onbewuste geest.

Een enorme geheugenbank
Ons onderbewustzijn is als een enorme geheugenbank. De capaciteit is vrijwel onbeperkt en het bewaart permanent alles wat je ooit is overkomen. Tegen de tijd dat je 21 bent, heb je al meer dan honderd keer de inhoud van de volledige Encyclopedia Britannica opgeslagen. Onder hypnose herinneren mensen zich vaak perfect helder gebeurtenissen van vijftig jaar eerder. Je onbewuste geheugen is vrijwel perfect. Het is je bewuste herinnering die niet altijd helemaal zuiver is.

De functie van je onderbewustzijn is om gegevens op te slaan als input voor toekomstig gedrag en beslissingen. Zijn taak is ervoor te zorgen dat je precies reageert zoals je bent geprogrammeerd. Je onderbewustzijn zorgt ervoor dat alles wat je zegt en doet past bij je het concept of beeld dat je van jezelf hebt: je ‘masterprogramma’. Daarom zijn herhaalde positieve affirmaties zo effectief – je kunt je eigen denkpatronen herprogrammeren door positief te denken, praten en visualiseren.

De strijd van het bewuste versus het onderbewustzijn
De overtuigingen van je onderbewuste strookt vaak niet met de overtuigingen van je bewuste geest en dit maakt het lastig om je gedrag zo te laten zijn zoals je dat graag zou willen. Onze onderbewuste angsten en verlangens drijven onze motivaties en acties door emoties zoals liefde, angst en inspiratie.

Terwijl sommige onbewuste delen van onze hersenen ons negatief beïnvloeden, zijn anderen slimmer dan onze bewuste geest. Onze grootste momenten van inspiratie duiken vaak op vanuit ons onderbewustzijn. We ervaren deze creatieve doorbraken wanneer we ontspannen zijn en niet proberen toegang te krijgen tot het deel van de hersenen waarin ze zich bevinden. Wanneer je zegt: “Ik dacht net aan iets”, merkte je dat je onderbewustzijn iets vertelde aan je bewuste geest. 

Veel mensen werken alleen met de bewuste geest en zijn zich niet bewust van de voordelen van het verbinden met het onbewustzijn. Ze geloven dat de manier om meer te bereiken is om meer in de bewuste geest te proppen en het harder te laten werken, maar dit is vaak contraproductief. Het opruimen van je hoofd kan de beste manier zijn om vooruitgang te boeken. Als je dit weet, kun je begrijpen waarom creativiteit naar je toe komt als je ontspant (zoals wanneer je onder de douche staat) en hoe meditatie helpt om deze verbinding te openen. Omdat het fysiologisch is, voel je de creatieve gedachten die van elders komen en in je bewuste geest stromen.

De kracht van het onderbewustzijn
Of je nu wakker bent of slaapt, je onderbewustzijn neemt alles op en slaat alles op. Dankzij je opgeslagen herinneringen, gevoelens en verlangens speelt je onderbewustzijn een grote rol bij het creëren van je dromen. Dit artikel uit The Wisdom Post legt uit hoe het werkt:

“Wanneer je in slaap valt, is het je bewuste geest die slaapt. Je onderbewustzijn zal echter nooit in slaap vallen. Het werkt 24 uur per dag, zelfs als je slaapt. Je onderbewustzijn beheerst je lichaam, je ademhaling, je organen, de groei van je cellen. Daarom is je onderbewustzijn, als je slaapt, nog steeds klaarwakker. En dat betekent dat het je onbewuste geest is die verantwoordelijk is voor uw dromen. En omdat ons onderbewustzijn denkt in de vorm van symbolen, metaforen en visuele vormen, neigen onze dromen ook op die manier geprojecteerd te worden. Daarom zijn de meeste dromen indirect en moeilijk te begrijpen, maar ze zijn vaak verbonden met onze ervaringen en de gebeurtenissen in ons dagelijks leven.”

De belangrijkste taak van je geest is om je zo lang mogelijk in leven te houden (veilig). Om dat te doen, zal je onderbewuste geest je altijd aanzetten om je weg te leiden van pijn en te leiden naar genot en plezier. De onderbewuste geest wordt sterk beïnvloed door de woorden die je zegt en de plaatjes die je visualiseert. En om dezelfde reden houdt je geest van wat bekend en vertrouwd is en vermijdt het datgene dat onbekend is.

Hoe meer je je bewust bent van je onderbewuste overtuigingen, hoe makkelijker je ze kunt onderbreken. Je kunt vaak in bij je onderbewustzijn komen wanneer je een “buikgevoel” krijgt of intuïtie voelt. Hoe meer je hierop let, hoe beter je je onderbewustzijn traint.